دیفراست (Defrost) چیست ؟

دیفراست عملی ایست که برای آب کردن برفک های اواپراتور در بعضی از سیستم های تبرید انجام می شود .  تشکیل برفک به خاطر رطوبت اجتناب ناپذیر است.

علت این امر هوای مرطوبی است که در سطح تبخیر کننده جریان دارد و به نقطه ی شبنم می رسد. در نتیجه، سطح لوله شروع به برفک زدگی می کند و هرچه دمای تبخیرکننده پایین باشد، تشکیل برفک بیشتر خواهد بود. ( دمای نقطه ی شبنم دمایی است که در آن مخلوط بخار شروع به تقطیر شدن می کند). در واقع ، برفک به عنوان نوعی عایق باعث بروز اختلال در امر انتقال حرارت شده و کاهش در ظرفیت و ضریب عملکرد سیستم را فراهم می آورد. زیرا لایه ی برفک به دلیل مقاومت از انتقال حرارت می کاهد. همچنین، در تبخیر کننده های دارای جریان جابجایی اجباری، مقدار هوای جریانی کاهش یافته و باعث کاهش انتقال حرارت می شود. کاهش در انتقال حرارت، باعث پایین آمدن دما و ظرفیت تبخیر کننده شده و لایه های برفک ضخیم تر می شود که این امر ممکن است به دلیل کاهش ظرفیت تبخیر کننده باعث برگشت مایع لبریز به کمپرسور و بروز ضربه های هیدرولیکی و وارد آمدن خسارت به کمپرسور می شود. در مورد لوله های پره دار، اگر لایه ی برفک ضخیم شود و منجربه پایین آمدن ظرفیت تبخیر کننده شود.

به دلیل برفک زدن اوپراتورها و نیاز به برفک زدائی، طراحی سیستمهای تبرید برای کار مداوم ۲۴ ساعته امکان پذیر نمی باشد. هوای عبوری از روی کویل سردکن، تا دمایی پایین تر از نقطه شبنم سرد شده و رطوبت آن روی سطح کویل، تقطیر می شود. در صورتی که دمای سطح کویل از دمای انجماد آب بیشتر باشد رطوبت تقطیر شده به داخل تشتک تقطیر ریخته و از طریق لوله تخلیه از فضای سرد خارج می شود. ولی هنگامی که دمای کویل سرد از دمای انجماد آب کمتر باشد رطوبت تقطیر شده به برفک تبدیل و به سطح کویل می چسبد و در نتیجه موجب جمع شدن برفک روی کویل می شود. چون تجمع برفک بر روی سطح کویل آنرا از نظر حرارتی عایق کرده و ظرفیت سرمایی را کاهش می دهد باید با افزایش دمای سطح کویل تا دمایی بالاتر از نتقطه انجماد آب و نگهداشتن آن در همان دما، متناوباً برفکها را ذوب نمود تا کلیه برفکهای روی کویل آب شده و از طریق لوله تقطیر فضای سرد را ترک نمایید.

بدون توجه به روش برفک زدایی، ذوب شدن برفک به زمان معینی نیاز دارد که طی آن بایستی عمل کرد کویل سرد متوقف شود.

دیفراست به دو روش الکتریکی و با گاز داغ مورد استفاده قرار می گیرد .

 دیفراست الکتریکی

کاربرد این روش برای برفک زدایی اواپراتور های زیر صفر است و المنت های به کار رفته در وات های مختلف ساخته می شوند و در جایگاه مخصوص به صورت موازی و نزدیک به لوله های اواپراتور بسته می شوند. المنت ها از جنس استیل و یا عایق رطوبتی که به عنوان روکش می باشد ساخته می شوند تا در مقابل خوردگی از خود مقاومت نشان دهند و همچنین بتوانید در کوتاه ترین زمان ممکن عمل دیفراست را انجام دهند. زمان تولید حرارت به وسیله المنت ها توسط نصاب و تکنسین تعمیر و نگهداری سردخانه بر اساس میزان رطوبت محصولات و رطوبت هوای ورودی تا ۳۰ دقیقه و تا ۶ مرتبه تنطیم می شود. هنگامی که المنت در حال برفک زدایی می باشد فن های اواپراتور و کندانسور  و همچنین کمپور خاموش می باشد.

المنت ها را بصورت تک فاز یا دو فاز یا سه فاز از نظر الکتریکی بسته می شوند که در شکل زیر حالت های مختلف آن نشان داده شده است اما بیشتر بصورت سه فاز به حالت ستاره بسته می شوند تا بتوانند حرارت کافی ایجاد کنند. به طور مثال در اواراتور ۱٫۵ تن برودتی تعداد ۶ المنت همراه با المنت کف اواپراتور جهت جلوگیری از یخ زدن آب ذوب شده استفاده می شوند .

دیفراست گاز داغ

برخلاف دیفراست الکتریکی که به تدریج برفکها را آب می کند ، در ایـن روش دیفراسـت به این دلیل که گاز فوق داغ  وارد اواپراتور می شود برفکها ترک خوده و به صورت تکه تکه از اواپراتور جدا می شوند. این روش موثر در سیستمهای یخ ساز مورد استفاده قرار می گیرد که یخ را از قالب خود جـدا میکند. در اینجا این روش برای اواپراتورهای سردخانه مورد بحث قرار میگیرد. گاز داغ خروجی از کمپرسور وارد اواپراتور شده و حرارت خود را از دست می دهد و لذا قسمتی از گـاز مبرد تقطیر می شود . انشعابی که این گاز داغ را از خروجی کمپرسـور بـه اواپراتـور هـدایت می کنـد ، از بالای لوله تخلیه باید گرفته شود که احتمال گذر روغن را کم کند . برای ایـن انـشعاب از یـک اتـصال T مانند استفاده می شود در مسیر عبور گاز داغ یک شیر برقی باید قرار گیرد کـه فقط در زمان دیفراست باز میشود چون سطح اواپ راتور در زمان دیفراست نسبت به کندانسورسردتر است لذا حتمـا یـک شـیر یکطرفـه باید تعبیه شود که مبرد ازکندانسور به اواپراتور تقطیر نشود انشعابی که از خط تخلیه گرفته شد باید به ورودی اواپراتور وصل شود . این لوله باید بین شیر انبساط و پخش کن اواپراتور وصل شود  .(ترموسـتاتی کـه روی سـطح کویـل قـرار میگیـرد پایان سیکل دیفراست را مشخص می کند گاز فوق داغ که وارد اواپراتور می شود حرارت خود را از دست داده و قـسمتی از گـاز تقطیـر می شود و چون فنهای اواپراتور خاموش است ، احتمال برگشت مایع به کمپرسور وجود دارد. به همین دلیل مخـزن مایع شکن یا Accumulator در خط مکش الزامی است در زمـان دیفراسـت احتمال جمع شدن و سرریز مایع در مایع شکن وجود دارد.